Analiza 5 sił Portera – na czym polega i jaka jest jej rola?

Koncepcja 5 sił Portera została opracowana przez amerykańskiego ekonomistę Michaela Portera. Jest to model analizy branżowej, który służy do oceny atrakcyjności i konkurencyjności danej branży lub segmentu rynku. Model opiera się na pięciu siłach wpływających na funkcjonowanie branży, które mogą wpłynąć na jej zyskowność i konkurencyjność. Jest to bardzo użyteczne narzędzie planowania strategicznego. Wykorzystuje się je we wczesnej fazie opracowywania strategii marketingowej (sprawdź ofertę Remarked).

Spis treści

1. Koncepcja 5 sił Portera – składowe
2. Podział barier wejścia
3. Rywalizacja między konkurentami
4. Substytuty
5. Siła przetargowa nabywców – jak ją określić?
6. Siła przetargowa dostawców – kiedy jest wysoka?
7. Podsumowanie

Koncepcja 5 sił Portera – składowe

Do 5 sił Portera zaliczamy:

• Bariery wejścia – określają siłę wpływu potencjalnych nowych konkurentów na branżę, którzy mogą zmienić warunki rynkowe.
• Rywalizacja między konkurentami – określa siłę konkurencji w branży. Im większa konkurencja, tym mniejsze zyski dla firm.
• Substytuty – są to inne wyroby, które mogą spełniać taką samą funkcję, jak wyroby danego sektora. Ograniczają one potencjalne zyski w danym sektorze, ustalając pułap cen.
• Siła przetargowa nabywców – w skrócie jest to określenie siły wpływu nabywców na ceny i jakość produktów, a także na warunki sprzedaży.
• Siła przetargowa dostawców – określa siłę wpływu dostawców na warunki dostaw surowców i materiałów, jak również na ceny i jakość oferowanych produktów

Podział barier wejścia

Ekonomia skali – odnosi się do obniżenia jednostkowego kosztu wyrobu w miarę wzrostu wielkości produkcji w jednostce czasu.

Zróżnicowanie wyrobów – istniejące przedsiębiorstwa mają wyrobioną markę i wiernych klientów. Może to być efektem poprzedniej działalności reklamowej, poziomu obsługi klientów, odmienności wyrobów pierwszeństwa w sektorze.

Potrzeby kapitałowe – konieczność zainwestowania znacznych nakładów kapitałowych.

Koszty zmiany dostawców – jednorazowe koszty, które musi ponieść kupujący przerzucający się z jednego dostawcy na wyroby innego.

Dostęp do kanałów dystrybucji – potrzeba zapewnienia dystrybucji wyrobów przez nowo wchodzącego.

Gorsza sytuacja kosztowa niezależnie od skali – istniejące firmy mogą mieć korzystniejszą sytuację pod względem kosztów, niemożliwą do osiągnięcia przez potencjalnych wchodzących, niezależnie od ich wielkości i osiąganej ekonomii skali.

Polityka państwa – rząd może ograniczyć/uniemożliwić wejście do poszczególnych sektorów za pomocą takich instrumentów jak licencje, ograniczony dostęp do surowców, ograniczenia wynikające z zanieczyszczenia środowiska.

Oczekiwane działania odwetowe – jeśli wchodzący spodziewa się, że konkurenci zareagują w taki sposób, że koegzystencja będzie niemożliwa, to sytuacja taka może go odstraszyć.

Rywalizacja między konkurentami

Do czynników strukturalnych oddziałujących na poziom i jakość rywalizacji zaliczamy:

• Liczni albo zrównoważeni konkurenci;
• Szybkość wzrostu danego sektora;
• Wysokie koszty stałe lub koszty składowania;
• Brak zróżnicowania lub kosztów zmiany;
• Różnorodność konkurentów – różnice pod względem między innymi strategii;
• Wysokość stawek strategicznych;

Substytuty

W sensie technologicznym jest produktem innym, ale pełni podobną lub szerszą funkcję użytkową i zaspokaja te same potrzeby.
Przykładowym substytutem są elektroniczne papierosy, które zastępują tradycyjne papierosy. Dodatkowo w tej samej grupie można wyróżnić plastry lub gumy nikotynowe.

Siła przetargowa nabywców – jak ją określić?

Można stwierdzić, że grupa nabywców jest potężna, jeśli:

• Jest skoncentrowana;
• Kupuje duże ilości wyrobów w porównaniu z wielkością oferowaną do sprzedaży;
• Wyroby kupowane w danym sektorze stanowią poważną część kosztów;
• Wyroby nie są zróżnicowane;
• Nabywcy mają niewielkie zyski;
• Nabywcy stwarzają realną groźbę integracji wstecz – rozpoczęcie np. własnej produkcji półproduktów dotychczas kupowanych;
• Wyrób danego sektora nie wpływa na jakość wyrobów nabywcy;
• Nabywca dysponuje pełną informacją.

Siła przetargowa dostawców – kiedy jest wysoka?

Grupa dostawców dysponuje siłą, jeśli:

• Jest zdominowana przez kilka przedsiębiorstw i jest bardziej skoncentrowana niż sektor, któremu sprzedaje;
• Nie musi współzawodniczyć z innymi wyrobami substytucyjnymi oferowanymi sektorowi;
• Sektor nie jest znaczącym klientem dla grupy dostawców;
• Wybór dostawcy jest ważnym nakładem w działalności nabywcy;
• Wyroby grupy dostawców są zróżnicowane albo powodują koszty zmiany;
• Grupa dostawców stwarza realną groźbę integracji w przód.

Podsumowanie

Podsumowując, analiza 5 sił Portera jest przydatnym narzędziem dla przedsiębiorstw, które chcą lepiej zrozumieć konkurencyjność rynku i podejmować bardziej skuteczne decyzje strategiczne. Jest to szczególnie ważne w dzisiejszych czasach, gdy rynek staje się coraz bardziej konkurencyjny, a klienci są coraz bardziej wymagający.

Skontaktuj się z nami i wspólnie osiągnijmy sukces!